Cassave hier, cassave daar…

Woensdag 2 mei zijn we vroeg begonnen, om zeven uur aan het ontbijt zodat we om acht uur konden vertrekken naar ons eerste doel: een cassavefabriek. We hadden twee auto’s (de onvermijdelijke Toyota Kijang, nooit van gehoord zeker?) nodig, omdat naast Carina en ik, Bert en Ed (TDI) ook twee mensen van RAPP meegingen. Het was een uur rijden, waarvan de laatste 30 minuten over onverharde weg. Deze weg leidde ons eerst door een gigantische rubberplantage, wat erg leuk is om te zien. Aan alle bomen hangen bakjes waarin ze de rubber opvangen. Elastiekjesbomen dus! Na deze rubberplantage kwamen we voor het eerst cassave tegen, die her en der geplant stond. Cassave is op zich niet zo spannend; een stok met bladeren van ongeveer een meter hoog. Wel grappig is om te zien hoe ze het aanplanten; je neemt een oude cassavestam, knipt die in stukken en die zet je vervolgens weer in de grond. De natuur doet de rest.
Na nog een stuk rijden kwamen we dan eindelijk bij de fabriek aan, een fabriek zoals fabrieken bedoelt zijn. Een hoop stank, troep, roest, en overal vage dingen die worden aangedreven door dieselaggregaten. Vooraleer we hier in rond geleid werden, kregen we eerst een gesprek met een aantal belangrijke mannetjes van de fabriek. Deze gaven ons allerlei informatie over de verwerking van cassave en ook een aantal getallen die ons de conclusie gaven dat ze er geen geld aan overhielden. Gelukkig hadden ze dat zelf ook al bedacht en bleek het te komen omdat ze een slecht jaar hadden en niet op volle capaciteit konden draaien omdat er niet genoeg cassave werd geleverd. Daarna eerst met de directeur op de foto en toen de fabriek in. In het kort; cassave wordt gewassen, gemalen, gezeefd en gedroogd waarna je een poeder overhoudt dat ze tapioca noemen, wat ongeveer pure zetmeel is. Een verder uitleg over hoe dat gebeurt gaat gauw saai worden, maar het proces is warm, stinkt, stoffig, nog veel warmer en dan nog veel stoffiger.

Dit bezoek had ons hongerig gemaakt, en daarom brachten de RAPP mensjens ons naar een lokale rumah makan (eethuis). Hier hoef je niet te bestellen maar krijg je per persoon een bord nasi putih (witte rijst), een pul thee en je eet natuurlijk met je handen dus een kommetje water om deze te wassen na afloop. Verder worden er dan een stuk of vijftien verschillende gerechtjes op tafel gezet waar je zelf uit kan kiezen, na afloop betaal je dan wat je gegeten hebt. De gedroogde koeienlong smaakt een beetje naar spek, en de hersenen hoefden we niet af te rekenen.

Nu ben ik net door mijn stoel gezakt, maar dat weerhoudt mij er niet van om mijn verhaal af te maken. Na de cassavefabriek gingen we namelijk naar de Universitas Lampung, waar we een gesprek hadden met een aantal cassave-experts. De inhoud hiervan is voor jullie niet interessant, wel leuk is het dat er zelfs tijdens een officieel gesprek als dit mensen hardop gaan zitten bellen (niemand zet z’n telefoon op stil en ze hebben allemaal van die fijn irritante ringtones), maar dat werd wel goed gemaakt doordat ze allerlei lekkere dingen op tafel hadden gezet. Aangezien het al een lange dag was geweest moest ik op het einde wel mijn ogen heel bewust open houden, daarnaast moest ik pissen als een reiger, en verslikte ik me ook nog waardoor ik een fijne hoestbui over tafel gooide. Toch heb ik het overleefd zodat we weer terug konden naar het hotel. Die avond gingen we ergens in de stad ayam campong eten, zoiets als scharrelkip (lett. kip van het dorp, maar het betekent ook zoiets als dorpssletje) waarna ik als een blok in slaap viel.

De volgende dag moesten we nog vroeger op, het ontbijt begon om kwart voor zeven. Dit omdat we deze dag een tweede cassavefabriek bezochten. Deze fabriek leek in alle opzichten iets moderner dan de eerste, zo wist de directeur van deze fabriek bijvoorbeeld wél voor hoeveel roepia hij zijn tapioca verkocht. Daarnaast wist hij ons te vermaken door tijdens ons gesprek naar de naastgelegen wc te gaan om daar luid rochelend zijn keel te legen. Verder mochten we geen foto’s nemen in deze fabriek, die in grote lijnen toch hetzelfde was als de eerste. Na dit bezoek gingen we eerst ergens lunchen waar we wederom goerami kregen, die deze keer voor onze ogen uit zijn bak werd gevist en dood werd geslagen. Zeer vers dus. Na de lunch een bezoek aan twee cassave-velden, die ons een uur hobbelen op onverharde wegen kostte. Eenmaal aangekomen bleek dat dit toch ook gewoon cassave was zoals we die al gezien hadden. Wel leuk was het om te zien dat ze daar verschillende variëteiten hebben, en ook de ene soort op de andere enten.

Enfin, terug in de stad besloot ik om maar eens een Indonesische SIMkaart te kopen, wat ik niet wist is dat deze voor Lampung is, en straks in Pekanbaru moet ik dus een nieuwe kopen. Weer 2 euro weg gepist (kan ik twee keer voor uit eten!), en hij doet het vooralsnog ook niet.

Goed, voorlopig hebben jullie weer genoeg stof tot nadenken en heb ik geen inspiratie meer, bovendien ga ik zo naar bed want morgenochtend ontbijt om 06:30 en daarna vlucht naar Jakarta. Kortom, het is klaar!